Gebruikers betalen op internet door naar reclame te kijken. De “eyeballs” worden “gemonetized”. Met reclame-inkomsten houdt de publisher (de uitgever) zijn website in de lucht. Gebruikers betalen zelden met echt geld aan de publisher. Het reclamemodel is daarom de ruggengraat van het internet. En het is in gevaar door de opkomst van adblockers. Programmaatjes zoals AdBlock Plus zorgen ervoor dat de gebruiker geen enkele reclame meer ziet. Het werkt simpel en zeer effectief.

Het gevaar van adblockers voor het gratis internet is niet te onderschatten. Het is een strijd op leven en dood. Als de gebruiker geen reclame meer ziet (en er dus ook niet op kan klikken) zijn er geen reclame-inkomsten meer en zonder die reclame-inkomsten is het gratis internet ten dode opgeschreven. Pikant bij de adblockers is dat de bedrijven die de software ter beschikking stellen bepaalde advertenties wel doorlaten: tegen betaling uiteraard.

Komen de adblockers met het auteursrecht in de knel? Een website zoals die op het scherm wordt getoond geniet bescherming van de Auteurswet. Dat betekent dat de website alleen met toestemming van de auteursrechthebbende, hier de publisher, mag worden gewijzigd.

De vraag is dan wordt de website door de adblockers gewijzigd? Op het eerste gezicht zou je zeggen van wel: er verschijnt een ander plaatje dan het plaatje dat er was verschenen zonder de adblocker. Zie hieronder. Links zonder en rechts met adblocker. Met ablocker mis ik helaas de Dela advertentie en de reclame voor de Meiden van de Herengracht. Rechts is de ruimte van het plaatje vervangen door delen van de reguliere website.

Is dit nu “wijzigen” waar de auteurswet op doelt? De lay out van de website zelf wordt gewijzigd. De bladspiegel verandert. Ik ben daarom geneigd te denken dat dus iets wordt gewijzigd in de zin van de Auteurswet. En dat betekent dat de auteursrechthebbende, de publisher, het wijzigen zonder toestemming zou kunnen verbieden.

Maar, er is een uitzondering: een gebruiker mag voor zichzelf van alles doen met auteursrechtelijk beschermde werken. De gebruiker mag zelf altijd wijzigen (maar hij mag het gewijzigde werk niet op de markt brengen). Het opnieuw monteren van een film, het maken van een eigen mix of het opnieuw ontwerpen van een bestaande website.

De vraag hier is dus: wie wijzigt? De gebruiker (dan mag het, want dan geldt de uitzondering) of de adblocker (dan mag het niet)? Ik zou zeggen dat de gebruiker wijzigt en niet de adblocker. De adblocker is alleen het gereedschap. Het is de gebruiker die besluit om daar gebruik van te maken. Het auteursrecht zal adblockers dus niet in de weg zitten.

Is dat erg? Het einde van het gratis internet, betekent misschien de geboorte van een internet waarin de consument zelf afrekent met zijn dienstverlener. In plaats van dat hij betaalt via een hogere prijs van de producten van adverteerders. Want linksom of rechtsom: iemand moet de rekening oppikken en die iemand is altijd de consument.

En anders wordt het bedelen. Zoals Tweakers.net doet (hieronder): “kijk reclame voor het (ons) goede doel!”

Deze blog is geschreven door: Jetse Sprey